مقاله اخلاق در پژوهش
اخلاق در پژوهش pdf
کاربرد اخلاق در پژوهش چیست
اخلاق پژوهشی چیست
ملاحظات اخلاقی در انجام پژوهش
اخلاق در پژوهش
تاریخچه اخلاق در پژوهش
اخلاق پژوهش در اسلام
دانلود مقاله رشته معارف
اخلاق پژوهش در اسلام
مقدمه
شكی نیست كه تحقیق و پژوهش علمی در اسلام اهمیت بسیار فراوانی دارد و پرواضح است كه افكار، اندیشه‌ها و آثار محققان و پژوهشگران هر جامعه زیر ساخت‌های علمی آن جامعه را تشكیل داده، بناهای علمی و نتایج عملی و تجربی فراوانی به همراه دارد. از این رو، اگر محققان و پژوهشگران ارزش‌های خوب و پسندیده اخلاقی را با مسائل پژوهشی خود همراه كنند؛ زیر ساخت‌های علمی جامعه اثرات و نتایج مثبت و همیشگی خواهند داشت و اگر خدای ناكرده با امور غیر ارزشی و غیر اخلاقی همراه شوند؛ نتایج منفی و ناپسند به دنبال خواهند داشت؛ به همین جهت در این یادداشت به برخی از آموزه‌های اخلاقی اسلام درباره پژوهش اشاره می‌شود.
نخستین مساله‌ای كه شایسته و بایسته است پژوهشگران به آن توجه كنند این است كه نیت و انگیزه خود را برای خدا خالص كنند و به خاطر جلب رضای خدا و تقرب به درگاه او تحقیق و پژوهشی انجام دهند.زیرا می‌دانیم كه بر اساس نظام اخلاقی اسلام، نیت و انگیزه، به اندازه عمل و بلكه بیشتر از آن اهمیت دارد و به همین دلیل پیامبر اكرم (ص) فرمود: نیت مومن بهتر از عمل اوست (بحارالانوار ج 70 ص 186) و در جای دیگر فرمود: ارزش اعمال بستگی به نیت ها دارد و بهره هر كس از عملش مطابق نیت اوست، كسی كه به خاطر خدا و پیامبر هجرت كند هجرت به سوی خدا و پیامبر كرده است و كسی كه به خاطر رسیدن به مال دنیا یا به دست آوردن همسری هجرت كند بهره‌اش همان چیزی است كه به سوی آن هجرت كرده است. (مستدرك الوسائل ج 1 ص 90)
ماهیت هر عملی با توجه به نیتی كه فرد در انجام آن داشته مشخص می‌شود، زیرا اعمال ما، تنها جنبه ظاهری و دنیوی ندارند بلكه متشكل از ظاهر و باطن هستند، به همین جهت، برای ارزش‌گذاری كاری، تنها ظاهرِ خوب كفایت نمی‌كند بلكه باید باطن آن كار و شخص انجام دهنده آن نیز خوب و پسندیده باشد. به بیان روشن‌تر در دیدگاه اسلام تنها عملی ماندگار و ابدی خواهد شد كه با انگیزه الهی و پیروی از او انجام شود لذا برای اینكه تحقیق و پژوهش ما حقیقتا ارزشمند گردد و ما را به سعادت و كمال حقیقی رهنمون سازد نیازمند همراهی با انگیزه الهی و اخلاص در عمل است.
همچنین اگر قصد و نیت الهی و اخروی همراه تحقیق و پژوهش باشد، اجر و پاداش آن، مضاعف خواهد شد.
امام علی علیه‌السلام فرمود: عطایای الهی به اندازه نیت انسان است. (نهج‌البلاغه / نامه 31)
ذكر این نكته ضروری است كه اگر تحقیق و پژوهش به انگیزه دیگری مانند انگیزه‌های ثروت، قدرت و مانند آن صورت پذیرد هر چند ممكن است مدتی دنیای ما و دیگران را آباد كند اما چون در راستای زندگی حقیقی ما نیست فاقد ارزش حقیقی همه جانبه خواهد بود و سود معنوی برای پژوهشگر نخواهد داشت.
كلید واژه:
اخلاق در پژوهش
اخلاق پژوهش در اسلام
فهرست مطالب
اخلاق پژوهش 1
1. انگیزه الهی 2
2. توكل 3
3. احترام به پژوهشگران سابق 3
4. شهامت و شجاعت در پژوهش 3
5. امانت‌داری 4
6. روحیه حقیقت جویی در پژوهش 4
7. پرهیز از كتمان حق 5
8. پژوهش گروهی و استفاده از مشاوران 5
9. پرهیز از شهرت‌طلبی و دنیا خواهی و تمایلات نفسانی 6
10. پرهیز از شتاب زدگی 6
11. پرهیز از دخالت دادن خواسته‌های شخصی و گروهی 7
13. رعایت اولویت‌ها 7
14. تواضع و فروتنی 8
16. فهم كامل سپس نقد اندیشه 8
17. روحیه انتقاد پذیری 9
